تخدیرکننده (به هر آنچه که باعث ایجاد تغییر غیر طبیعی در عملکرد دستگاه عصبی مرکزی میشود) مخدر می گویند و مواد مخدر به آن دسته از ترکیبات شیمیایی گفته میشود که مصرف آنها باعث دگرگونی در سطح هوشیاری و عملکرد مغز می شود.
هر گونه وابستگی شدید روانی و یا فیزیولوژیکی ارگانیسم، نسبت به یک ماده مخدر به عنوان اعتیادشناخته می شود و دارای چهار ویژگی عمده می باشد که عبارتند از:
الف) تمایل و احتیاج شدید به صورتیکه به هر وسیله ای آن ماده اعتیادآور را به دست میآورد.
ب) وابستگی بدنی و روانی به اثرات ماده اعتیاد آور، وابستگی جسمی یک حالت فیزیولوژیک است که با استعمال مکرر ماده اعتیاد آور به وجود می آید و باعث ادامه استعمال آن ماده می شودو قطع آن باعث سندرم و نشانههای محرومیت میگردد که آن نشانه ها عبارتند از آب ریزش از چشم و بینی و خمیازه و عرق کردن، بی خوابی یا پرخوابی، اضطراب، تهوع، اسهال، دل درد.
ج) گرایش به ازدیاد مصرف ماده اعتیاد آور که به این پدیده تحمل گفته می شود یعنی تحمل دارویی را از دو طریق می توان تشخیص داد:
1- نیاز به افزایش مقدار ماده برای رسیدن به مسمومیت با تأثیر دلخواه
2- کاهش قابل ملاحظه اثرات ماده با مصرف مداوم مقادیر یکسانی ازآن دارو
د) اثرات منفی و ضررو زیان نسبت به مصرف کننده و جامعه، مواد مخدر هم ضرر مادی و عوارض روانی برای شخص و هم آسیب اقتصادی و اجتماعی برای جامعه دارد.